(Morguefile free stock photo license)

...page... Wiki page pagination has not been enabled.

Vragen van kinderen

Had Jezus ook vriendinnen? Ruben, 12 jaar
(C. LETERME in Samuel, uitgeverij Averbode 2005 nr 8, p. 2)

Vreemd genoeg zijn ‘vriend’ en ‘vriendin’ woorden die je niet vindt in de Bijbel. Eeuwen geleden was de relatie tussen mannen en vrouwen heel anders dan ze nu is. Toch was het heel ongewoon dat er naast de apostelen ook een groep vrouwen was die Jezus overal vergezelde. Ze gebruikten hun geld om de groep te onderhouden. Jezus benaderde ze als volwaardige
mensen. Wat toen helemaal niet vanzelfsprekend was...
Heel regelmatig zijn er romanschrijvers die zich inbeelden dat Jezus verliefd was op Maria Magdalena. Zo verscheen er onlangs een boek waarin je kunt lezen dat Maria van Magdala de vrouw van Jezus was. Maar geen enkele oude tekst laat vermoeden dat deze veronderstelling
juist is. Alle teksten over Jezus leggen zo’n nadruk op zijn houding tegenover armen, zieken, zondaars, en op wat Hij zei, dat er helemaal geen plaats meer was om dieper in te gaan op zijn persoonlijke leven. Alleen het Rijk van God was de moeite om bij stilte staan. Al de rest was in het licht daarvan heel onbelangrijk.

Vriendschap in de Bijbel

1 Samuel 20, 24-42: David en Jonatan

Vriendschap en kunst

Icoon van de vriendschap

Op deze oude icoon uit Egypte zie je twee personen: Jezus en Menas. Menas was in de 3e eeuw abt van het Sint-Apolloklooster in Bawit in Egypte, waar deze icoon in de 19de eeuw werd ontdekt. De icoon is nu te zien in het Louvre te Parijs.

De kunstenaar die in de loop van de 6e of 7e eeuw deze icoon schilderde, plaatste Menas naast Jezus.

Jezus is te herkennen aan het kruis dat te zien is in de nimbus / aureool achter zijn,hoofd. Hij is gekleed in een purperen gewaad, de kleur van de keizers, de kleur ook waarmee men op iconen goddelijkheid wil weergeven.
Onder zijn linkerarm draagt hij een boek (de Bijbel), rijkelijk versierd met edelstenen en edelsmeedkunst.
Rechtsboven staat: ‘sootèr’ = 'Verlosser', een titel die aan Jezus gegeven werd.

Abt Menas is volgens de tekst die erbij staat, gekend als ‘Apa Menas’ / vader Menas. De nimbus / aureool rond zijn hoofd geeft aan dat hij heilig is. Het gebaar van zijn rechterhand herinnert aan het gebaar dat Christus vaak maakt op iconen: Het kan verwijzing naar zegen, maar het kan ook verwijzen naar: onderricht / spreken. Menas heeft in zijn linkerhand een boekrol vast, een verwijzing naar het woord van God dat aan hem werd toevertrouwd. Zijn blote voeten symboliseren de navolging van Christus. (Apostelen worden doorgaans blootvoets afgebeeld)
Dat hij aan de rechterkant van Jezus staat, geeft aan dat hij belangrijk was.

Dat Jezus een arm over de schouder legt van de abt, legt men nu vaak uit als een gebaar van vriendschap. Maar in het oude Egypte beeldde men een Egyptische godheid op dezelfde manier uit waarbij hij zijn arm om de schouder van de farao legde. Dit was een soort ridderslag, een bevestiging van de waarde van een persoon.

Suggestie
Bespreek:
Jezus en Menas zijn ongeveer even groot.
- Wie van de twee is Jezus? Hoe kun je Jezus herkennen?
- Waarom, denk je, noemt men deze icoon de icoon van de vriendschap?

Correctiesleutel
De rechtse figuur is Jezus. In het aureool is een kruis afgebeeld.
Dat Jezus en Menas even groot worden afgebeeld wijst er op dat ze aan elkaar gelijk zijn. Ze worden voorgesteld als vrienden: Jezus legt zijn rechterarm vriendschappelijk rond de schouders van Menas.

Vriendschapskring

Deze beeldengroep bestaat uit zes figuren die gearmd in een kring staan. Ze is geïnspireerd op voorwerpen, afkomstig uit de streek Colima in het Noordwesten van Mexico, die stammen uit het Pre-Klassiek,een periode die zich uitstrekt van 2000 v.Chr. tot 300 na Christus.
Gewoonlijk stelt zo'n beeldengroep dansers voor rond een vuur.
Veel van dit soort aardewerken beeldjes zijn als grafgift gevonden in de bekende schachtgraven van de Colima en Nayarit.

Suggestie
Materiaal
Klei
Geplastificeerd plankje (of plankje waarover je een versheidsfolie hebt gespannen)

Verloop
Knutsel vier of zes figuurtjes uit klei. Zet ze in een kring op het en zorg ervoor dat de voeten goed aan elkaar vastzitten. Maak daarvoor de klei wat nat tussen twee handen of plak er een klein restje klei tussen om ze goed aan mekaar vast te hangen.
Laat drogen.
Plaats nadien een theelichtje in het midden van de groep dansers.

Internationale Dag van de Vriendschap

Deze dag, die jaarlijks op 30 juli wordt gevierd, is een initiatief van de Verenigde Naties. Hiermee wil men de rol benadrukken die vriendschap speelt in het bevorderen van vrede in verschillende culturen.
Deze dag wordt vooral in Zuid-Amerika en Zuid-Oost Azië gevierd.

Suggesties

Kleine kinderen

Video

'Kikker is een held'

Klik hier

Grote kinderen

ONDERZOEKEN

Een mini-enquête

Wie mijn vriend wil zijn, moet ...

... er tof uitzien
... grappig en humoristisch zijn
... rust uitstralen
... eerlijk zijn
... een leider zijn
... mij van alles verplichten
... verstandig zijn
... verdraagzaam zijn
... netjes en zorgzaam zijn
... trouw zijn
... kunnen luisteren
... zijn eigen wil kunnen opleggen
... kunnen vergeven
... alleen mij als vriend hebben
... dankbaar zijn
... willen samenwerken
... vrolijk zijn
... goed kunnen spreken
... kunnen doorzetten

Onderzoek bij elke zin of je dat:
- heel belangrijk vindt
- niet zo belangrijk vindt
- helemaal niet belangrijk vindt

Vul eventueel aan met wat je niet in het lijstje gevonden hebt.

EVEN TESTEN

Waar of niet waar?

. Vrienden moeten het altijd eens zijn met elkaar.
. Vriendschap is eeuwig. Ruzie is niet het einde van de vriendschap.
. Je kunt maar één vriend(in) hebben.
. Goede vrienden komen altijd voor elkaar op.
. Vrienden moeten elkaar vertrouwen.
. Vrienden moeten zich totaal opofferen voor elkaar.
. Vrienden geven om de beurt al eens toe.
. Echte vriendschap is wederzijds.
. Je kunt maar één goede vriend hebben.
. Goede vrienden mogen al eens ruziemaken.

Ben jij een ideale vriend / vriendin?

(E. MATTHEUS - A. GRIFFON, Simon 45 2016-2017, uitgeverij Averbode, p. 12)

Wanneer je een nieuwe vriend(in) hebt,

O	Speel je niet meer met anderen
*	Stel je hem/haar voor aan de anderen.
#	Wil je zijn/haar vrienden leren kennen.

Wanneer een vriend je een geheim toevertrouwt,

#	Ga je dat onmiddellijk vertellen.
O	Zeg je dat tegen niemand
*	Vertel je daarover tegen een volwassenen als je dat nodig vindt.

Wanneer je een meningsverschil hebt met een vriend(in),

O	Praat je niet meer met hem/haar.
#	Vertel je slecht over hem/haar tegen iedereen.
*	Probeer je het uit te klaren met hem/haar.

Wanneer je een vriend(in) met iemand anders speelt,

*	Zeg je niets, want hij/zij heeft het recht om met anderen om te gaan.
O	Zeg je niet op dat moment, maar achteraf verwijt je het hem/haar.
#	Trek je je terug.

Bij een maximum *:
Jij bent de vriend(in) waar iedereen van droomt.
Bij een maximum O:
je mag een beetje meer je best doen, maar je vrienden kunnen wel op je rekenen.
Bij een maximum #:
Je moet een beetje minder bezitterig zijn als je je vrienden wilt houden.

VERDIEPEN

Een kubus

Maak een kubus (bijvoorbeeld: 10 cm op 10 cm), of maak gebruik van een bestaande kubus. Op elk van de zes vlakken komt een zin die over vriendschap gaat.
Mogelijke zinnen:
- Tegen een vriend kun je alles zeggen.
- Het is niet aan tafel maar in de gevangenis dat je weet of je goede vrienden hebt
- Een vriend is iemand die je dwingt om naar zijn pijpen te dansen.
- Vrienden zijn meer waard dan geld
- Vrienden laten je dingen doen die niet zo goed zijn
- Wie een vriend heeft is een gelukkig mens

Maak hierbij nog twee kaartjes met de volgende opdrachten - Die kun je gebruiken als de kubus op dezelfde kant valt:
- Hoe toon je iemand dat je zijn/haar vriend bent (1 houding per beurt)
- Geef één woord dat iets zegt over vriendschap (1 woord per beurt)

Gooi de kubus. Bespreek de zin die bovenaan te lezen is.

Stellingenspel

. Vriendschap duurt eeuwig
. Ruziemaken doe je alleen met vrienden
. Vrienden kunnen elkaar vertrouwen
. Vrienden moeten altijd klaar staan voor de ander
. Met vrienden moet je altijd toegeeflijk zijn, wat ze je ook vragen.

Klik hier voor info over de manier waarop je met deze stellingen kunt werken.

Een vriendschapsalfabet

Maak een woordspin rond het woord 'vriendschap. Klasseer daarna die woorden volgens het alfabet. Vraag de kinderen of ze nog woorden kennen die iets over vriendschap zeggen. Neem per gevonden letter 1 A4 blad. Hou het blad horizontaal. Gebruik 1 strook van het blad om de letter mooi te laten tekenen en in te kleuren. De rest van het blad wordt gebruikt om woorden te noteren die iets over vriendschap zeggen en met die letter beginnen.

Verzamel nadien de bladeren in een boek of map.
Of maak er een fries van, die je tegen een wand van de ruimte aanbrengt.
Of span een stevig touw in de vergaderruimte en maak er de bladen aan vast met wasspelden.

Alternatief
Vraag elk kind om de eerste letter van zijn/haar naam mooi op het blad te tekenen en te kleuren. Bij die letter komen dan de kwaliteiten die zij/hij in vriendschap belangrijk vindt.

Enkele ideeën

A:	attentievol, aardig, aandachtig
B:	boeiend, blij, bezorgd
C:	creatief, charmant
D:	delen, doen, dankbaar
E:	eerlijk
F:	fantasie
G:	geluk, grappig
H:	heerlijk, humoristisch, helpen
I:	interesse
J:	jolig, joepie
K:	kameraad, kans
L:	leuk, lachen, luisteren, lief
M:	medelevend
N:	nabij
O:	open
P:	praten
R:	rustig
S:	sympathiek supporteren
T:	trouw, troosten
V:	verschillen vergeven, verdraagzaam, vrolijk
W:	wederzijds
Z:	zalig

DICHTEN

Gedicht over vriendschap

De kinderen maken een gedicht over vriendschap:
- Elke eerste letter van het woord ‘vriendschap’ wordt de eerste letter van een nieuwe zin (Acrosticon) over vriendschap.

- De kinderen maken een ‘elf’, waarvan het eerste woord ‘vriendschap’ of ‘vrienden’ is.

MEDITEREN

Om bij stil te staan

Het mooiste in de vriendschap
is niet de uitgestoken hand,
de vriendelijke glimlach,
het menselijk contact,
maar het warme gevoel
dat iemand in je gelooft
en je vertrouwen schenkt.
Ralph Waldo Emerson

A good friend
is like a computer:

I enter your life,
save you in my heart,
format your problems
and never delete you
from my memory!

BIDDEN

Een gebed maken

De woorden uit het 'vriendschapsalfabet' (zie hoger) vormen een hulpmiddel bij het maken van een gebed rond vriendschap.
Vergeet niet dat in een gebed God, Jezus of Maria uitdrukkelijk aangesproken worden.

Gebeden

God,
geef me een vriend
die klaar staat
als ik hem nodig heb.

Geef me een vriend
waar ik veel plezier
mee kan beleven.

Geef me een vriend
die begrijpt
waarom ik droevig ben.

Geef me een vriend
die plezier heeft
als ik plezier heb.

En boven alles:
laat mij zo’n vriend zijn
voor een ander.

Lieve God,
een goede vriend is iets heel kostbaars.
Je deelt plezier en verdriet met elkaar.
Je weet dat hij je altijd zal helpen, altijd zal verdedigen.
Je kent elkaar door en door.
Je laat elkaar nooit in de steek.
Help mij, God, om ook zelf een goede vriend te zijn.
Om het vertrouwen van mijn vriend waard te zijn.
Om te helpen als ik kan.
Om te luisteren naar wat hij wil vertellen.
Om te geloven in zijn goede wil.

uit: Kolet Janssen, Even Stil - bidden met kinderen van 8 tot 10, Altiora Averbode 1999

VERTELLEN

Het raam

(C. LETERME, Een parel voor elke dag, uitgeverij Averbode, 2007, p. 48)

Er waren eens twee mannen
die samen in een ziekenhuis waren.
De ene moest in bed liggen,
de andere zat vaak bij het raam.
Aan zijn buur die in bed lag
vertelde de man bij het raam
over alles wat er buiten te zien was:
bomen, bloemen, kinderen…
De man bij het raam was al oud
en kwam zijn ziekte niet meer te boven.
Op een dag stierf hij.

De andere man werd langzaam beter.
Toen hij kon rechtzitten,
vroeg hij aan de verpleegster:
‘Mag ik in die zetel bij het raam zitten?’
De verpleegster bracht hem naar de zetel.
Toen riep de man:
‘Hoe kan dat nu?
Ik zie alleen een muur!
Toen mijn buur hier zat,
vertelde hij me honderduit
over alles wat er te zien was.’

Toen zei de verpleegster:
‘Je vriend was een blinde man.
Hij dacht dat zijn verhalen je goed zouden doen.’

Perkamenten boekrollen

(C. LETERME, Een parel voor elke dag, uitgeverij Averbode, 2007, p. 88)

Toen Salomo koning was van Israël,
leefde er ten noorden van Jeruzalem een herder.
De mensen vertelden dat hij perkamenten had,
die hij verborg in zijn kelder.
Omdat perkamenten boekrollen
in die tijd heel zeldzaam waren,
nodigde de koning de herder uit
om ze aan hem te laten zien.

Twee dagen later kwam de herder aan,
met een zware kist vol perkamenten.
Hij nam ze er één voor één uit
zodat de geleerden konden lezen
wat er op geschreven stond.

‘Er staat niets bijzonders in,’
zeiden de geleerden tegen de koning,
‘er staan alleen maar namen
van heel gewone mensen.’
‘Dat klopt,’ zei de herder,
‘Als ik een nieuwe vriend heb,
dan schrijf ik zijn naam op zo’n rol,
en schrijf er allerlei woorden van vriendschap bij.’

‘Dat is een ongelooflijk grote schat,’
zei koning Salomo.
‘Ik zou heel wat van mijn schatten
willen ruilen voor enkele perkamenten vol vriendschap.’

(Naar een joods verhaal)

Vriendschap

(C. LETERME, Een parel voor elke dag, uitgeverij Averbode 2007, p. 235)

Op een dag kwam iemand zijn beste vriend tegen.
Maar die keek hem zo kwaad in de ogen
en slingerde zo’n vreselijke woorden in zijn gezicht,
dat zijn hart er pijn van deed.
Hij stond als aan de grond genageld
en vroeg zich af:
‘Wat heb ik hem wel verkeerd gezegd?
Wat heb ik hem wel verkeerd gedaan?’

Er kwam een wijze man voorbij.
Die zag zijn grote verdriet.
Hij vroeg:
‘Wat is er gebeurd?’
‘Vandaag was mijn vriend
heel kwaad tegen mij.’
‘Hoelang is hij al jouw vriend?’ vroeg de wijze.
‘Al tien jaar!
Elke dag zocht hij mij op.
Hij was goed voor mij.
Vandaag was hij voor het eerst kwaad op mij.’
‘Tien jaar? Hoeveel dagen is dat?’ vroeg de wijze.
De man dacht even na en zei:
‘3652 dagen.’
Toen zei de wijze:
‘Trek de dag waarop hij zich heeft kwaad gemaakt
af van die 3652 dagen.
Je zult zien dat hij nog recht heeft
op heel veel vriendschap van jou.’

(Naar een Muzulmaans verhaal)

Overweging bij het verhaal
C. LETERME in Kerk en leven, Federatie Rotselaar, 18 juli 2018, p. 1

Er wordt al eens gezegd: ‘’t is stil waar het nooit waait’
waarmee men duidelijk wil maken
dat er overal wel spanningen kunnen voorkomen
en dat dit eigenlijk niet zo’n drama is.

De vriend uit het verhaal hierbij
had daar duidelijk nog nooit van gehoord
en nam het zijn vriend heel erg kwalijk
dat hij zo slecht gezind was.

Het gebeurt vaker dat mensen om welke reden ook
niet reageren zoals we dat graag zouden willen.
Er kunnen daar verschillende redenen voor zijn.
Redenen die niet altijd uitgesproken worden.

Gelukkig kwam de ene vriend
een wijze man tegen op zijn levensweg.
Die liet hem zo rekenen
dat hij een zicht kreeg op het aantal dagen vriendschap.

Zo kwam de vriend erop uit
dat die ene dag veel minder vriendschap
uiteindelijk niet kon opwegen
tegen de vele andere dagen vol vriendschap.

Nooit gedacht dat zo’n elementair rekenwerk
van optellen en aftrekken,
een hulpmiddel kon zijn bij het relativeren van spanningen.
’t Is stil waar het nooit waait!

Het gegeven woord

(C. LETERME, Een parel voor elke dag, uitgeverij Averbode, 2007, p. 179)

In Syracuse leefde een tiran.
Toen een man hoorde dat die zijn stad zou bezoeken,
dacht hij: ‘Ik zal hem doden,
dan zijn we van hem verlost.’

De tiran kwam voorbij, de man gooide zijn speer,
maar ... miste zijn doel.
De soldaten arresteerden de man en brachten hem bij de tiran.
Die vroeg: ‘Wat is je laatste wens?’
‘Ik zou willen afscheid nemen van mijn familie’ zei hij.
‘Ik zal je laten gaan,’ zei de tiran,
‘op voorwaarde dat iemand in jouw plaats opgehangen wordt,
indien je niet tijdig terug bent.’
De man zei: ‘Ik heb een vriend.
Ik zal hem vragen om mij in de gevangenis te vervangen.'
De tiran liet de vriend halen, die de gevangenis in ging.
Aan de veroordeelde zei hij: ‘Je mag drie dagen weg gaan.’

Op de morgen van de derde dag was de veroordeelde nog niet terug.
De galg was reeds opgesteld op de markt.
De tiran ging naar de vriend in de gevangenis.
‘Je weet toch dat jij opgehangen wordt als hij niet terug komt,’ zei hij.
‘Hij zal tijdig terug zijn,’ zei zijn vriend.

Het werd avond.
De vriend werd uit de gevangenis gehaald en op het schavot gezet.
In de menigte kwam er beweging:
de veroordeelde was terug.
Hij liep naar het schavot om de plaats van zijn vriend in te nemen.
Toen zei de tiran: ‘Als iemand zo’n oprechte vriend is,
dan heeft hij mij niet willen doden om waardeloze motieven.
Daarom spreek ik hem vrij.’

Naar een verhaal van Sallustius (86-34 voor Christus)

Het gebed van een vriend

(C. LETERME, 99 verhalen met een knipoog, uitgeverij Averbode, 2014)

Het stormde heel hard en het schip verging.
Twee vrienden waren de enige overlevenden.
Ze spoelden aan op een verlaten eiland.
Ze doorzochten het helemaal,
maar vonden nergens wat om te eten.
Het enige wat ze nog konden doen,
was bidden en hopen.
De ene vriend begon te bidden
en vroeg aan God om een fruitboom.
De volgende dag vond hij
een appelboom vol heerlijke appels.
's Avonds probeerde hij opnieuw
de kracht van zijn gebed.
Hij vroeg een huis om in te wonen.
De volgende dag spoelde zoveel wrakhout aan
dat hij er een hutje mee kon bouwen.
Avond na avond bad de man
en elke keer bood het strand hem wat nieuws.
Toen vroeg de vriend zich af:
- Misschien kan ik ook bidden voor een schip
dat mij terug naar huis kan brengen.
De volgende dag strandde er een sloep op het eiland.
De roeispanen lagen er nog in.
De man dankte God
en maakte zich klaar om weg te varen.
Maar toen donderde het uit de hemel:
- Waarom neem jij je vriend niet mee?
- Ik heb hier toch om gebeden, zei de man verbaasd.
De gebeden van mijn vriend
werden blijkbaar niet verhoord.
Dus moet hij ook niet gered worden.
- Je vergist je. Je vriend had maar één gebed.
- Wat was dan het gebed van mijn vriend,
dat ik hem nu zou moeten helpen?
- Het enige waar je vriend om vroeg,
was dat jouw gebeden verhoord zouden worden.

DOEN

Vriendschapsbandje

Vroeger werden zo'n bandjes gemaakt door Indianen. Ze hadden er veel soorten om iets duidelijk te maken. Bijvoorbeeld: ze hadden een paard gevangen of ze hielden van iemand, of ze waren familie van elkaar, of...

Materiaal
Gekleurde koordjes (bv. borduurgaren), schaar
Schrijfplankje met klem of houten plank met stevige nagel 

Verloop
Knip vier draden van 80 cm en maak ze aan elkaar vast met een knoop. Bevestig ze op een schrijfplank met klem of hang ze goed vast aan de plank met nagel. Leg de draden mooi naast mekaar. Belangrijk: knoop steeds van links naar rechts en maak altijd 2 knopen.

Begin met de draad die uiterst links ligt, knoop die tweemaal aan de draad die er rechts van ligt. Knoop daarna tweemaal de vroeger uiterst linkse draad met het volgende draad en knoop daarna tweemaal knopen met de laatste draad. Nu ligt het begindraad rechts.
Neem de draad die nu uiterst links ligt. Knoop die tweemaal met draad rechts ervan, daarna tweemaal met de draad rechts, en dan weer tweemaal met de laatste draad.
Herhaal dit tot je bandje lang genoeg is.
Klik http://www.youtube.com/watch?v=CHeWPmAlAD0&feature=player_embedded" class="wiki wikinew text-danger tips">hier om te zien hoe dat in zijn werk gaat.

Variatie

V-patroon:
Gebruik 8 draden (2 x 4 kleuren). Je knoopt per draad 4x van links naar rechts en dan 4 x van rechts naar links.

TIPS
. Gebruik minstens twee verschillende kleuren als je zo'n bandje maakt.
. Laat elk kind twee gelijke vriendschapsbandjes. Eén geven ze aan hun vriendje, de andere dragen ze zelf.

Een doosje vol vriendschap!

Materiaal
zes lege luciferdoosjes
papier, stiften, schaar, lijm

Verloop
Plak de doosjes aan elkaar zodat ze een piepklein ladenkastje vormen.
Versier een blad papier met viltstiften. Knip en plak dit op de wanden en de laden van je kastje.
Stop in elke lade kleine leuke herinneringen aan je vrienden. Een vingerafdruk, een haarspeldje, een briefje...
Zo heb je je vrienden bij je ook als je ergens anders bent.

Overweging

Augustinus

'Een vriend is iemand die alles van je weet en toch van je houdt.'