Inhoudstabel
...page..
Matteüs 26, 57-68: Jezus wordt ondervraagd
Matteüs 26, 57-68 // Marcus 14, 53 - 15, 15 // Lucas 22, 54 – 23, 25
De tekst
Dichter bij de tijd
(Bewerking: C. Leterme)
Intussen wordt Jezus naar de hogepriester Kajafas gebracht.
Petrus volgt Hem tot op de binnenplaats van zijn paleis.
Daar gaat hij bij de knechten zitten en kijkt hoe alles afloopt.
De hogepriesters en het gerecht zoeken valse getuigen tegen Jezus,
want ze willen Hem ter dood brengen.
Maar ze vinden niets, hoewel er veel valse getuigen waren.
Ten slotte zeggen er twee: ‘Die man heeft gezegd:
Ik kan de tempel van God afbreken en in drie dagen opbouwen. ’
De hogepriester staat recht en vraagt aan Jezus:
‘Hebt U daar niets op te zeggen?’
Jezus blijft zwijgen.
De hogepriester vraagt: ‘Bent U de Messias, de Zoon van God?’
Jezus antwoordt: ‘U hebt het gezegd.’
Dan scheurt de hogepriester zijn kleren en zegt:
‘Hij heeft God beledigd. We hebben geen getuigen meer nodig!
Wat vinden jullie ervan?’
Ze antwoorden: ‘Hij verdient de doodstraf.’
Ze spuwen Hem in het gezicht en slaan Hem.
Petrus zit in de binnenplaats. Er komt een slavin naar hem toe.
Ze zegt: ‘Jij was ook bij die Jezus.’
Maar Petrus zegt: ‘Ik weet niet waar je het over hebt.’
Hij gaat naar het portaal.
Daar ziet een andere slavin hem.
Ze zegt: ‘Die man daar was bij Jezus.’
Maar Petrus zegt: ‘Ik ken Hem niet.’
Na een tijd komen de omstanders wat dichterbij.
Ze zeggen tegen Petrus:
‘Maar jij hoort toch ook bij die groep.
We horen het aan jouw uitspraak.’
Dan begint Petrus te vloeken en te zweren: ‘Ik ken die man niet.’
Meteen kraait er een haan.
Dat doet Petrus aan de woorden van Jezus denken:
‘Voor de haan kraait, zul je Me drie keer verloochenen.’
Petrus gaat naar buiten en weent bitter.
‘s Morgens vroeg besluit het gerecht om Jezus te doden.
Ze boeien Hem en leveren Hem over aan Pilatus, de gouverneur.
Wanneer Judas ziet dat Jezus veroordeeld is, krijgt hij spijt.
Hij brengt de dertig zilverstukken terug naar de hogepriesters
en zegt: ‘Ik heb mij vergist.’
Maar ze zeggen: ‘Dat is onze zaak niet.’
Judas gooit de zilverstukken in de tempel en hangt zich op.
Stilstaan bij …
Schriftgeleerden
Toen Jezus leefde waren ze vooraanstaande leraars en geestelijke leiders van het volk. Het waren geleerden die de joodse heilige geschriften kenden en bestudeerden. Zij stonden hoog in aanzien.
Oudsten
De oudsten waren de hoofden van de voornaamste families in Jeruzalem. Zij hadden een leidinggevende positie in Israël en zetelden in het Sanhedrin, het joodse gerechtshof.
Sanhedrin
Het hoogste Joods gerechtshof dat besliste over wereldlijke en geestelijke zaken. Het bestond uit 71 leden: priesters, Schriftgeleerden en vertegenwoordigers van steden, onder het voorzitterschap van de hogepriester. Het Sanhedrin had geen politieke macht, maar was verantwoordelijk voor de zuiverheid van de leer. Het zetelde in een bijgebouw van de tempel.
Ten tijde van Jezus mocht deze raad wel doodvonnissen uitspreken, maar ze niet uitvoeren. Dat deden de Romeinen. (In het geval van Jezus: Pilatus)
Niet alle leden van de Hoge Raad waren tegen Jezus. Bv. Nicodemus en Jozef van Arimatea, die Jezus in zijn eigen graf liet begraven.
De tempel van God afbreken
Negatief spreken over de tempel werd gezien als een godslastering. Daarop stond de doodstraf.
Johannes schrijft in zijn evangelie dat Jezus met de tempel zijn eigen lichaam bedoelt.
Zijn kleren scheuren
Dit ‘scheuren van zijn kleren’ moest de verontwaardiging over de godslastering kracht bijzetten. Deze scheur moest in de kledij van de hogepriester blijven tot de godslastering gewroken was.
Spraak
Mensen uit Galilea hadden een andere uitspraak dan de inwoners van Jeruzalem.
Pilatus
Pontius Pilatus was de Romeinse gouverneur ten tijde van Jezus. Hij regeerde van 26 tot 36 na Christus. Hij werd door de keizer aangesteld om te zorgen voor orde en rust in Palestina.
Later riep keizer Nero hem terug naar Rome omwille van zijn grote wreedheden tegenover de onderworpen volkeren.
Verhangen
Matteüs beschrijft de dood van Judas als een zelfmoord. In de Handelingen wordt zijn dood toegeschreven aan een kwalijke val.
Bloedakker
Volgens de traditie ligt deze akker in het zuiden van het Hinnomdal. Later werd deze grond gebruikt als begraafplaats voor de vreemdelingen die in Jeruzalem stierven.
Jeremia
De profeet Jeremia werd geboren omstreeks 650 in het dorp Anatot, ten noorden van Jeruzalem.
Als profeet onder de regering van Josia, Jojakim en Sedekia, had hij veel kritiek op de politiek-religieuze verhoudingen in Judea, die uiteindelijk leidden tot de val van Jeruzalem in 587, het begin van de Babylonische ballingschap.
Matteüs zou kunnen verwijzen naar Jeremia 32, 7-9.
Bijbel en kunst
J. B. MAINO
Petrus in tranen (1612)
Werk van de Dominicaan Juan Bautista Maíno (1581 – 1649) .
A. R. LEINWEBER
Loochening van Petrus (1919)
Werk van de Boheems / Duitse kunstenaar Anton Robert Leinweber (1845 - 1921). Hij was bekend om zijn oosterse en Bijbelse onderwerpen.
S. KÖDER
Terdoodveroordeling van Jezus
(C. LETERME, Echt tov 5, Rondom Pasen, uitgeverij Pelckmans, 2013, p. 9)
Sieger Köder (1925 - 2015) was een Duits kunstenaar, die priester werd gewijd toen hij 47 jaar oud was. Hij was een van de meest bekende christelijke kunstenaars in Duitsland van de 20e eeuw. Typisch voor zijn werk zijn de krachtige lijnen en diepe kleuren.
In de Stefanuskerk van Wasseralfingen is een kruisweg te zien van hem. Het eerste schilderij van deze kruisweg (de eerste statie) stelt Pilatus, Kajafas en Jezus voor.
Links boven
Pontius Pilatus was de Romeinse gouverneur toen Jezus leefde. De keizer van Rome had hem in Palestina aangesteld om er te zorgen voor orde en rust. Later riep keizer Nero hem terug naar Rome, omdat hij te wreed was voor de mensen.
Misschien waren de handen van Pilatus wel vuil toen hij ze waste, of wilde hij ze verfrissen omdat het zo warm was ... Maar iedereen heeft altijd gedacht dat hij op die manier wilde zeggen dat hij persoonlijk niets met de doodstraf van Jezus wilde te maken hebben.
Op het schilderij lijkt het alsof Pilatus het bloed van Jezus van zijn handen wil afwassen.
Rechts boven
De hogepriester was de belangrijkste van alle priesters en levieten, mensen die de priesters hielpen. Hij was ook de president van het sanhedrin, een belangrijke vergadering die je met een rechtbank kunt vergelijken . Het sanhedrin kwam bijeen in een bijgebouw van de tempel.
De hogepriester draagt een boekrol in zijn handen. Daarop staat de Tora, richtlijnen die zeggen hoe men moet leven als men een goede jood wil zijn: hoe men met God moet rekening houden en met zijn medemens moet omgaan.
Onderaan
Op de rug van Jezus kun je zien dat Hij gegeseld werd: men sloeg op zijn rug met een gesel, een stok met leren riemen met metalen bolletjes aan de uiteinden ervan.
Het rode vlak op de rug van Jezus kan verwijzen naar het vele bloed dat Hij verloor, maar het kan ook herinneren aan de rode mantel die de soldaten om Hem heen hebben geslagen, nadat ze Jezus hadden gegeseld.
Beeldmeditatie
- Wat zie je op dit schilderij?
- Wat doen die mannen met hun ogen?
Kijken ze elkaar aan? Waarom zou dat zijn?
- Wat doet de linkse man met zijn handen?
- Ken je de naam van iemand die zo zijn handen wast?
- Wat zou de houding van zijn handen kunnen betekenen?
- Wat doet de rechtse man met zijn handen?
- Wat heeft die man vast?
- Van de man onderaan kun je de handen niet zien.
- Hoe zou jij zijn handen afbeelden?
- Waarom stel je dat zo voor?
- Waar doet die man onderaan jou aan denken?
- Waarom denk je dat?
N. NIKOLAJEVICH
Wat is waarheid?
Nikolaj Nikolajevitsj (1831 - 1894) was een Russisch kunstschilder van Franse afkomst.
Suggestie
Jongeren
BELEVEN
Crisisberaad
Met jullie groep houden jullie crisisberaad in het Sanhedrin.
Een aantal van jullie was toeschouwer bij de intocht van Jezus in Jeruzalem.
Jullie moeten nu de hogepriesters adviseren wat ze Jezus met Jezus verder moeten doen.
De mensen aanzien Jezus als een soort held, maar daar zijn toch wel wat bedenkingen bij te formuleren:
. Hij heeft mensen zonden vergeven, terwijl dat iets is wat alleen God kan doen.
. Hij noemt God zoals kleine kinderen hun vader noemen: Hij zegt Abba (= papa) tegen God.