...page... Wiki page pagination has not been enabled.

Jozua 3-4: Doortocht door de Jordaan 

De tekst

Dichter bij de tijd

(Bewerking: C. Leterme)

Jozua en de Israëlieten trokken weg uit Sittim en bereikten de Jordaan. En Jozua zei: `Morgen zal Jahwe wonderlijke dingen doen. Jullie zullen ondervinden dat de levende God bij u is. De ark van het verbond zal u voorgaan, de Jordaan in. Zodra de priesters die de ark dragen in het water van de Jordaan staan, zal het water hogerop in de Jordaan als een muur blijven staan.' Toen gingen de priesters met de ark van het verbond voor het volk uit. En zodra ze een voet in het water van de Jordaan zetten, bleef het water stroomopwaarts staan. Zo trok het volk de rivier over bij Jericho.

Toen zei Jahwe tot Jozua: `Zoek twaalf mannen uit, van iedere stam een. Laat ze twaalf stenen uit de Jordaan halen op de plek waar de priesters staan.' Daarop zei Jozua tegen die twaalf mannen: `Ga de Jordaan in tot bij de ark en neem elk een steen op uw schouder, daarmee zullen we een gedenkteken oprichten.’ De Israëlieten deden wat Jozua vroeg. Die twaalf stenen stelde Jozua op bij Gilgal. Hij zei: `Als uw kinderen later vragen wat die stenen betekenen, dan moeten jullie zeggen dat Israël hier over de droge bedding van de Jordaan trok. Dat deed Jahwe, uw God, tot jullie de andere oever bereikt hadden, net zoals Hij ook de Rietzee droog legde, tot wij er doorheen waren. Zo weten alle volken van de aarde hoe machtig onze God is en zullen jullie altijd ontzag voor Hem hebben.'

Stilstaan bij …

Jozua
(= God is redding)
Jozua was een zoon van Nun uit de stam Efraïm (één van de twee zonen van Jozef). Oorspronkelijk heette hij Hosea (= verlossing), maar Mozes breidde die naam uit tot 'Jehsoeja' (= de Heer is verlossing) Ook de namen Jozef en Jezus zijn met deze naam verwant.

Jozua was de opvolger van Mozes. Onder zijn leiding trokken de Israëlieten het Beloofde Land binnen. Hij is de eerste die in het Beloofde Land een soort staat sticht waarbij de stammen op zichzelf blijven en slechts nu en dan in tijden van nood door een legeraanvoerder bijeengehouden.

Eén van de boeken in het Oude Testament werd naar hem genoemd. Daarin wordt vooral het wedervaren van de Israëlieten in het Beloofde Land verteld.

Sittim
(= acassia's)
Deze plaats situeert zich enkele kilometers ten oosten van de Jordaan.

HEER
Wanneer de joden over God spreken, gebruiken ze het woord ‘Heer’, want uit eerbied voor God willen ze de eigen naam van God niet gebruiken.

Ark van het verbond
In deze kist lagen de twee stenen tafelen waarop de tora was neergeschreven. Voor de Israëlieten was deze 'kist' een zichbaar teken van Gods aanwezigheid.
De Tora wordt gezien als wegwijzer, leefregel. (Als je 'Tora' vertaalt als 'wet' vereng je de oorspronkelijke betekenis)

Jordaan
Vooraleer de Jordaan uitmondt in de Dode Zee, meandert de rivier heel sterk. Bij hoogwater kan de rivier 30m breed zijn en 3m hoog.

Gilgal
(= cirkel)
De naam van deze plaats verwijst waarschijnlijk naar de cirkelvormige afbakening die de Israëlieten gebruikten als kamp.

Bij de tekst

Het boek Jozua

Het boek Jozua biedt een sterk optimistische en eerder nationalistische visie op de intocht in het Beloofde Land. Het beschrijft de gebeurtenissen in een strikt logische volgorde:
. instorting van de muren van Jericho
. inname van de stad Ai
. overwinning op de koningen van het land
. reorganisatie van het hele grondgebied
. afscheidsrede van Jozua
Daarom lezen christenen het boek Jozua als een historisch boek.

Maar bij de joden hoort het boek Jozua en ook de boeken Rechters, Samuël en Koningen tot de profetische boeken (Nebiim). Die boeken proberen de waarden uit de tora aan het volk voor te houden en in te prenten.

Het boek Jozua
beschrijft hoe mensen het land moeten bewonen (vanuit de Tora)

Het boek Rechters
beschrijft hoe recht en gerechtigheid tot stand moeten komen

Het boek Samuel
beschrijft hoe het land moet bestuurd worden volgens de Tora

De boeken Koningen
beschrijven hoe het land moet bestuurd worden volgens de Tora
De geschriften van de Profeten
roepen rechtstreeks op om te leven met de Tora als leidraad.

Spreken met beelden

Beloofde land
= een plek waar het fijn is om te wonen. Dit woord werd aanvankelijk vooral materieel ingevuld.
Later werd het het beeld van een maatschappij waar mensen rechtvaardig, goed, liefdevol... handelen.
In het Nieuwe Testament spreekt Jezus over het Rijk Gods.

Doortocht door water
Vergelijk:
- doortocht door de Jordaan
- doortocht door de Rode Zee
- het doopsel van Jezus
- het doopsel van christenen

Betekenis
De doortocht door de Jordaan doet denken aan de doortocht door de Rietzee, maar dan minder spectaculair.
Er is ook een belangrijk verschil: de priesters staan, met de ark waarin de stenen tafelen liggen, in het midden van de rivier als een soort baken. Ze geven de weg door het (dreigende) water aan.Later zullen de tien Woorden Israël ook in het Beloofde Land de weg wijzen.

Relatie met het Nieuwe Testament

De plaats waar de Israëlieten door de Jordaan trokken naar het Beloofde Land, zou dezelfde plaats zijn waar Johannes de doper doopte.

Suggesties

Grote kinderen

SPREKEN MET BEELDEN

Steen

Gebruik bij het vertellen van dit verhaal een steen als symbool.
Steen
. Verwijst naar de stenen waarop de afspraken staan die God met de mensen gemaakt heeft.
Omdat de mensen die afspraken zo belangrijk vonden, werden ze in een mooie kist, de ark, bewaard.
. Het volk Israël zette twaalf stenen bij de Jordaan om niet te vergeten wat God voor zijn volk (de twaalf stammen van Israël) had gedaan.

Met stenen kun je nog meer doen:
- muren bouwen...
waardoor je iets dicht maakt, iets afsluit

- een pad van stenen door een rivier leggen, bruggen bouwen...
waardoor je de weg naar de overkant openmaakt

VERTELLEN

De kinderbrug

Max Bolliger Stefan Zavrel

Er woonden twee boeren bij een rivier, de ene op de rechter- en de andere op de linkeroever.
In het water zwommen eenden en zwanen die blij waren dat de zon 's morgens op- en 'avonds onderging. Die eenden en zwanen zaten 's morgens op de linkeroever en 's avonds op de rechteroever in de zon.

Maar de boeren waren jaloers op elkaar. De ene zou liever op de rechter- en de andere op de linkeroever willen wonen. Als ze 's morgens aan het ploegen waren stond de ene te schelden omdat het veld van zijn buurman in de zon en zijn eigen veld in de schaduw lag. En als ze 's avonds hout hakten stond de andere te schelden omdat de zon wel op het huis van zijn buurman maar niet op het zijne scheen.

Ook de boerenvrouwen waren heel ontevreden. De ene 's morgens en de andere 's avonds. Op een morgen toen de boerenvrouwen de was aan het ophangen waren, riep die van de rechteroever een lelijk woord naar die van de andere kant. En toen ze 's avonds de was weer van de lijn haalden, riep die van de linkeroever iets lelijks terug.
Dat namen hun mannen niet. Ze verzamelden grote stenen en probeerden elkaar daarmee te raken, maar de rivier was zo breed dat de stenen hun doel misten en in het water plonsden.

De enige tijd dat het rustig en vredig was was midden op de dag. De koeien, de paarden, de geiten en de schapen trokken zich in de schaduw terug, en de boeren met hun vrouwen deden een dutje onder een appelboom, de een op de linker- en de ander op de rechteroever. De kinderen van de boeren zaten zich aan de waterkant te vervelen. De een keek naar de linker- de ander naar de rechteroever. Ik wou dat ik een eend was, dacht de een. Ik wou dat ik een zwaan was, dacht de ander.

Op een mooie dag toen de kinderen weer eens bij de rivier kwamen, was het water gezakt en er waren zoveel stenen te voorschijn gekomen, dat de kinderen van de ene op de andere konden springen. Ze waren allebei tegelijk midden in de rivier. Ze keken een hele tijd naar elkaar, blij omdat ze kinderen waren, de één een meisje, de ander een jongetje. Ze gingen op een grote steen zitten en keken naar de eenden en de zwanen. Toen gingen ze elkaar verhaaltjes vertellen, verhaaltjes over de linker- en over de rechteroever. Het meisje en de jongen vonden elkaar zo aardig, dat ze elke middag van de ene steen op de andere sprongen en samen in het midden van de rivier gingen zitten. De ouders vroegen zich af hoe het kwam dat hun kinderen dingen wisten die ze zelf nog nooit gehoord hadden.

Maar op een dag toe het heel lang geregend had, hielden de kinderen op met verhaaltjes vertellen en ze waren ook niet vrolijk meer. Het water in de rivier was weer gestegen en de Kinderbrug was verdwenen. Toen kwamen de ouders eindelijk achter het geheim van hun kinderen. Ze begonnen erover na te denken. En toen ze lang genoeg gedacht hadden besloten ze samen met de kinderen van de overgebleven stenen een brug te bouwen. Een brug, zo prachtig rond als de boog die de zon aan de hemel beschrijft.

Suggestie
(Geïnspireerd door Simon Magazine 4 / website, uitgeverij Averbode - 2021)

Benodigdheden
Stenen met een glad oppervlak, oude tandenborstel, sopje van water met detergent, potlood, plakkaatverf of acrylverf, penselen, één of meerdere fijne stiften (waterbestendig), vernis, groot blauw papier.

Verloop
Bespreek eerst het verhaal.
- Wat denk je over de grote mensen in dit verhaal?
- Wat denk je over de kinderen in dit verhaal?
- Waarvoor werden er stenen gebruikt in het verhaal?
- Waarom zouden mensen dit verhaal vertellen?

Daarna beschilderen de kinderen de stenen. Ze wassen die eerst in een sopje met detergent en gebruiken daarbij een oude tandenborstel.

Ze zoeken woorden die belangrijk zijn als men het fijn wil hebben met elkaar. (Voorbeelden: liefde, vriend, lach, humor …)
Ze tekenen de contouren van de letters van deze woorden met potlood op de stenen. Daarna geven ze de letters en de volledige steen een kleur met de verf en laten alles goed drogen. Ze vernissen vervolgens de ingekleurde steen en werk die af met een (zwart) stiftje. (Terug gaan rond de contouren van de letters en zorgen voor kleine aanvullende details)

Knip het blauw blad papier zodanig dat het lijkt op een rivier.

Schik daarna met de kinderen stenen over de 'rivier', zodat ze een soort brug vormen.

TIPS
. In een grote groep kunnen gerust dezelfde woorden op een steen geschreven worden.

. Je kunt ook overwegen om elke dag een nieuwe steen over de 'rivier' te laten leggen. Het woord op de steen wordt dan een extra aandachtspunt voor de rest van de dag.

DOEN

Een monument

De kinderen schrijven op twaalf stenen de namen van de twaalf stammen van Israël. (Dit kunnen echte stenen / keien zijn, of een tekening van een steen / kei.)
Daarna creëren ze zelf een monument met deze twaalf stenen.
Bij dit monument schrijven ze wat uitleg op een kaartje. Daarop staat wat dit monument in herinnering wil brengen en hoe ze dat hebben vormgegeven.

Merk op
Op de stenen hierboven staan de namen van Efraïm en Manasse op één steen. Dat zijn de namen van de twee zonen van Jozef. Zij kregen nadien elk een eigen gebied.
Levi, als stamvader van de levieten, kreeg geen grond.
Hierdoor kwam het aantal stammen van Israël dat een eigen gebied kreeg op twaalf: tien gebieden voor tien zonen van Jacob en twee gebieden voor de zonen van Jozef die zelf geen gebied kreeg. Levi kwam als stamvader van de levieten niet in aanmerking voor een gebied.