Inhoudstabel
...page... Wiki page pagination has not been enabled.
Het licht van de wereld
Johannes 8, 12-20
Bij de tekst
Licht
Licht is het eerste wat de mens ziet bij zijn geboorte (vgl. het levenslicht zien). Dit is zo’n fundamentele ervaring dat licht altijd weer met leven verbonden wordt en licht symbool van heil en zegen wordt.
In de religieuze taal is licht altijd symbool voor: het heil, het heilzame, het geluk (in tegenstelling met duisternis). Johannes gebruikt ‘duisternis’ als hij spreek over de wereld, die van God verwijderd is. De mens die in de duisternis leeft, is voor Johannes een ‘blinde’
Licht in de Bijbel
Oude Testament
. De roeping van Mozes (brandend braambos)
Deze tekst laat God kennen als diegene die tegelijk aantrekt (vgl. gezelligheid haardvuur, kampvuur) en afstoot (vgl. de normale reflex bij het te dicht komen van een warmtebron).
. Doortocht door de Rode Zee
God gaat zijn volk voorop in een vuurkolom.
. Psalm 27, 1
'De Heer is mijn licht en mijn geluk. Wie zou ik dan vrezen?'
Nieuwe Testament
. De geboorte van Christus
Wordt met een ster aangekondigd.
. Opdracht van Jezus in de tempel (Lucas 2, 22-35)
Simeon: 'Jezus, een licht voor de naties.'
. Genezing van Bartimeüs
Verhalen over de genezing van blinden, willen in de eerste plaats vertellen van Jezus die als licht in de wereld ervaren werd, als perspectief voor mensen die het niet meer zien zitten (fysisch en psychisch)
. Genezing van de blindgeborene (Johannes 9)
Jezus, het licht van de wereld.
. De ontdekking van het lege graf op Pasen
Gebeurt bij het opkomend licht van de ochtend.
Licht in de liturgie
Het groeiend licht van de adventskrans vertelt dat Jezus' komst nabij is.
Paaskaars: symbool van Jezus, licht in de wereld.
In de paasviering treedt de gelovige uit de duisternis (dood) naar het licht (verrijzenis en leven)
Doopkaars: nodigt de dopeling uit om als leerling van Jezus licht te zijn voor de wereld.
Bijbel en kunst
Vooraf
Dat Jezus een licht voor de mensen is, probeerden kunstenaars tot uitdrukking te brengen door Hem een stralenkrans te geven.
F. RUSUTI
Ego Sum Lux Mundi
(bewerking van een tekst van David Lyle Jeffrey voor ArtWay)
De basiliek 'Santa Maria Maggiore' in Rome lijkt als gebouw op een gerechtshof uit de tijd van de Romeinen. Boven de poort van zo’n gerechtshof stond het embleem van de Romeinse keizers: de sol invictus, de on
In hun architectuur verbinden christelijke basilieken het oude Romeinse recht met de nieuwe wet van genade en barmhartigheid in Christus.
De bouw van de Santa Maria Maggiore startte kort na het Concilie van Efeze (431) en eindigde acht jaar later. De kerk werd opnieuw versierd in de 13e eeuw. Voor de boog aan de binnenkant van poort, waar in de Romeinse oudheid de sol invictus zou hebben gestaan, maakte Filipo Rusuti tussen 1288-1297 een nieuwe mozaïek. Daarvoor inspireerde hij zich op een vroegere Byzantijnse mozaïek waarop Christus werd afgebeeld als een jonge keizer omringd door vier dienende engelen.
Op deze mozaïek zit Jezus als een Romeins rechter op een troon met een tekst uit het evangelie van Johannes (Johannes 8, 12) in zijn hand ‘Ik ben het licht van de wereld’ – woorden die een aanval op het Romeinse keizerrijk vormden.
De engelen zouden de ‘vier dochters van God’ kunnen uitbeelden: ‘Rechtvaardigheid’ en ‘Waarachtigheid’ met hun getrokken zwaarden en boven hen ‘Barmhartigheid’ en ‘Vrede’.
H. HOLMAN
Het licht van de wereld
De Engelse kunstschilder William Holman Hunt (Londen, 2 april 1827 – Kensington, 7 september 1910) maakte in 1854 het schilderij 'Het licht van de wereld', dat zijn doorbraak als schilder betekende.
Hij werd sterk geïnspireerd door Bijbelse thema's. Hij ging zelfs een paar keer naar Palestina omdat hij vond dat zijn kunstwerken historisch en archeologisch moesten kloppen.
Verhaal bij het schilderij
De deur
(C. LETERME, Een parel voor elke dag, uitgeverij Averbode, 2007)
Een aantal jaren geleden,
werd ergens in Engeland
een schilderij onthuld.
Hierop stond Jezus afgebeeld,
Hij stond voor een huis
en klopte op de deur.
De mensen
die het schilderij zagen,
vonden het heel mooi.
Toen merkte een toeschouwer
iets bijzonders op.
Hij ging naar de kunstenaar
die het schilderij gemaakt had en zei:
‘Ik vindt het een mooi schilderij,
maar U bent iets vergeten.
De deur waar Jezus op klopt
heeft geen klink.
Hoe kan Jezus dan naar binnen gaan?’
De kunstenaar antwoordde:
‘Die deur is de deur van ons hart.
Ze kan alleen
van binnenuit open gemaakt worden!’
Suggesties
Grote kinderen
SPREKEN MET BEELDEN
Het oriëntatiepunt
Nodig de kinderen uit om na te denken over het volgende:
Stel je voor dat je leven een zeereis is.
Het stormt. Je zoekt een punt om je op te oriënteren.
- Wie of wat kies jij dat als oriëntatiepunt?
Je kunt de kinderen helpen door ze iets te vertellen over je eigen oriëntatiepunten of door voorbeelden uit je omgeving te noemen.
Johannes schrijft dat Jezus het licht van de wereld is.
Voor hem was Jezus een oriëntatiepunt.
- Waarom, denk je, was Jezus voor Johannes als een licht?
BELEVEN
Veilig licht
Waarschijnlijk zijn kinderen weleens bang in het donker.
- Hoe zou dat komen?
Misschien komen ze er achter na het volgende spel:
Ga tegenover een vriend of vriendin zitten. Strek je handen even uit. Zo weet je of je dicht genoeg bij elkaar zit. Laat de handen terug los en doe je ogen dicht (of vraag iemand om je te blinddoeken)
Praat tegen elkaar zoals je dat altijd doet. Open nu je ogen of doe je blinddoek af. Zeg nog even wat.
Stel dan de volgende vragen:
- Hoe voel je je als je met iemand praat, die je niet kunt zien?
- Hoe voel je je als je met iemand praat die je wel kunt zien?
Overweging
Marga Haas
margahaas.nl/parelduiken-in-de-bijbel
De Amerikaanse Franciscaan Richard Rohr schrijft het heel puntig. ‘Licht is niet bedoeld om náár te kijken. Licht is bedoeld om méé te kijken.’ Jezus zegt in feite: ‘Ik ben niet bedoeld om náár te kijken, ik ben bedoeld om méé te kijken.’ Wie naar Jezus kijkt, verblindt zichzelf. Je staart je blind op zijn verschijning, op zijn persoon, op Jezus als historisch figuur. Maar daarvoor is hij niet bedoeld. Hij is bedoeld om ons te laten zíen.
Het is de bedoeling dat we het licht dat Christus is op deze wereld laten vallen en dán zien wat zich in dat licht aan ons laat zien. Het is de bedoeling dat wij deze wereld waarnemen in het licht dat Christus is. Het licht van Christus is een licht dat zuiver is, helder. Dat gezuiverd is van eigenbelang, vrij van denken in ‘jij of ik’.