...page... Wiki page pagination has not been enabled.

I Samuel 1, 20-22, 1, 24-28: De geboorte van Samuel

De tekst

Dichter bij de tijd

(Bewerking: C. Leterme)

Elkana heeft twee vrouwen.
De ene heet Hanna, de andere Peninna.
Peninna heeft kinderen, Hanna niet.
Daarom plaagt Peninna Hanna en lacht haar uit.
Toch houdt Elkana het meest van Hanna.

Elk jaar gaat Elkana met zijn twee vrouwen naar de tempel in Silo,
om er een offer aan God te brengen.
Aan de mensen die ze tegenkomen zegt Peninna:
‘Zie eens naar mijn kinderen.’
Dat doet Hanna veel pijn.
Ze begint te wenen en wil niet meer eten.
Elkana legt zijn arm om haar schouder en vraagt:
‘Hanna, waarom ween je? Waarom eet je niet meer?
Waarom ben je bedroefd? Je weet toch hoeveel ik van je hou.’

Wat later gaat Hanna naar de tempel.
Ze weent van verdriet en zegt tot God:
'God in de hemel, als U mij niet vergeet en mij een zoon geeft,
dan schenk ik hem aan U.'
Hanna bidt heel lang.
Eli, de priester van de tempel, zit op een bankje bij de ingang.
Hij ziet dat Hanna haar lippen beweegt, zonder dat hij haar hoort spreken.
Hij denkt: ‘Die vrouw heeft te veel wijn gedronken.'
Hij gaat naar haar toe en zegt: ‘Kom, zorg dat je weer nuchter wordt.’
Maar Hanna antwoordt: ‘Mijnheer, u vergist zich.
Ik heb geen wijn of sterke drank gedronken.
Ik kom bij God met al mijn zorgen en met mijn groot verdriet.’
En Eli zegt: ‘Ga in vrede. Ik wens dat God je geeft wat je zo graag wilt.’
Hanna gaat terug naar huis. Ze begint opnieuw te eten en kan weer lachen.
Binnen het jaar krijgt ze een zoon. Ze noemt hem Samuel.
Dat betekent: ‘Aan God heb ik hem gevraagd’.

Drie jaar lang zorgt Hanna voor haar zoon Samuel.
Dan gaat ze samen met hem naar de tempel.
Aan priester Eli zegt ze:
‘Mijnheer, ik ben de vrouw die hier enkele jaren geleden tot God heeft gebeden.
Ik heb toen aan God gevraagd om mij een zoon te geven.
En God heeft mij deze Samuel gegeven.
Nu laat ik hem in de tempel wonen, bij God, zoals ik beloofd heb.’
En Samuel blijft in de tempel bij priester Eli, die nu voor hem zal zorgen.

Stilstaan bij ...

Hanna
(= begenadigde)
De verhalen in de Bijbel zijn in de eerste plaats geen verhalen waarin het gaat om het wel en wee van familieleden, het zijn verhalen over het volk Israël.
Hanna, een vrouw van Elkana, kon geen kinderen krijgen. Zo verpersoonlijkt ze het volk Israël: het is onvruchtbaar en zonder toekomst.
Haar sombere verhaal wordt hoopvol, want midden in haar duistere situatie wordt een zoon geboren, maakt JHWH een nieuw begin.

Samuel
Letterlijk betekent het woord 'Samuël' zoiets als: 'Naam van God' of 'Zijn naam is El', maar Hanna geeft er een andere uitleg aan: 'van God heb ik hem afgesmeekt.
Deze naam onderstreept de grote rol die God speelde bij de geboorte van Samuel.

Elkana
(= God heeft geschapen)

Silo
Lag in het gebergte op ± 25 km ten noorden van Jeruzalem. Rond 1000 voor Christus stond daar de ark van het verbond, symbool voor Gods aanwezigheid.

Bij de tekst 

Situering in de geschiedenis

Samuël wordt geboren in een periode dat Israël een dieptepunt kent in zijn geschiedenis: er is rechteloosheid. Zelfs de priester Eli en zijn zonen in de tempel te Silo deugen niet.
Na de dood van Eli volgt Samuel hem op als leider van het volk. Hij was meer een profeet dan een rechter.

Een nieuw begin

Het verhaal van Hanna is in de Bijbel niet uniek. Vaak wordt verteld dat moeders van grote figuren onvruchtbaar waren en ze normaal gezien geen kinderen konden krijgen.
Met dit soort verhalen (Geboorteverhalen) wilden de schrijvers van toen aantonen dat niet de mens, maar God een nieuw begin maakt.

Samuël

Samuël was rechter en profeet in Israël.
Als rechter trok hij rond in Israël en sprak recht in Betel, Gilgal en Mispa. De rest van de tijd deed hij dit thuis, in Rama (1 Samuël 3 - 7). De rechtspraak die de verschillende stammen gemeenschappelijk hadden, ging terug op de tijd van de wetgeving in de Sinaï en hield hen bijeen. Alleen wanneer er groot gevaar dreigde, vormde Samuël een leger uit boeren en herders van de stammen, die toevallig in de buurt woonden. Maar het volk Israël had geen kans om te overleven als het zich niet organiseerde zoals omringende volkeren dat deden. Daarom stelde Samuël Saül aan als eerste koning van Israël. Als koning leek Saül meer op een rechter uit de voorbije periode dan op een moderne koning zoals men die toen kende.

Bijbel en kunst

L. DOOMER

Hanna brengt Samuël naar Eli (1700)

Werk van Lambert Doormer.

F. TOPHAM

Samuël

Werk van de Engelse kunstschilder Frank Topham (1838–1924).

Suggesties

Kleine kinderen

DOEN

Kleuren

Dit tafereel geeft het moment weer waarop Hanna Samuel in de tempel bij de hogepriester laat wonen.