...page... Wiki page pagination has not been enabled.

Jozua 24, 1-2a.15-17,18b: Woorden van de Heer

De tekst

Dichter bij de tijd

(C. LETERME, Map Bijbel in 1000 seconden, fiche die hoort bij Jozua 24, 1-2a.15-17,18b)

Op een dag roept Jozua
alle stammen van Israël bijeen in Sichem.
Iedereen is er,
samen met de belangrijkste personen van Israël,
de hoofden van de families, de rechters en de schrijvers.

Wanneer zij voor God staan, zegt Jozua:
'Zo spreekt de God van Israël:
Als jullie God niet willen dienen,
kies dan nu voor diegene die jullie wel willen dienen:
Dat kunnen de goden zijn
die uw voorouders vereerd hebben in Babylonië,
of het kunnen de goden zijn
van de mensen van het land waarin jullie nu wonen.'
Jozua zegt nog: 'Jullie mogen ook weten:
ik en mijn familie, wij zullen God dienen.'
Het volk antwoordt:
'Wij denken er niet aan om God te verlaten
en andere goden te vereren.
Want Hij heeft ons en onze voorouders
uit Egypte geleid, uit het land van slavernij.
Hij heeft grote tekenen voor onze ogen verricht
en Hij heeft ons beschermd op al onze tochten
en tegen alle volken waarmee wij in contact kwamen.
net als u willen ook wij de HEER dienen,
want Hij is onze God.”

Stilstaan bij…

Jozua
(= God is redding)
Jozua was een zoon van Nun uit de stam Efraïm (één van de twee zonen van Jozef). Oorspronkelijk heette hij Hosea (= verlossing), maar Mozes breidde die naam uit tot 'Jehsoeja' (= de Heer is verlossing) Ook de namen Jozef en Jezus zijn met deze naam verwant.
Jozua was de opvolger van Mozes. Onder zijn leiding trokken de Israëlieten het Beloofde Land binnen. Hij is de eerste die in het Beloofde Land een soort staat sticht waarbij de stammen op zichzelf blijven en slechts nu en dan in tijden van nood door een legeraanvoerder bijeengehouden.
Eén van de boeken in het Oude Testament werd naar hem genoemd. Daarin wordt vooral het wedervaren van de Israëlieten in het Beloofde Land verteld.

Israël
(= strijder met God)
Deze naam kreeg de aartsvader Jacob na zijn gevecht met God bij de beek Jabbok (Genesis 32, 28-29)
Dit woord verwijst naar iets anders naargelang de context:
. het is een andere naam voor Jacob;
. men bedoelt er het joodse volk mee, de afstammelingen van Jacob;
. het is de naam van het land waar de Israëlieten wonen;
. het is de naam voor de tien stammen die samen het Noordrijk vormden.

Sichem
Sichem lag ten oosten van het tegenwoordige Nabloes. Het was een Kanaänitische stad tussen de bergen Ebal en Gerizim. Daar woonde de aartsvader Jacob. Tot op vandaag vindt men er het graf van zijn lievelingszoon Jozef.
Lees meer

Oudsten
Dit waren de familiehoofden. Ze vertegenwoordigden hun stam en hadden een leidinggevende positie.

Rechters
Wanneer het volk Israël na de tocht door de woestijn in het Beloofde Land aankwam, speelden 'rechters' een belangrijke rol. Het waren sterke figuren die plunderingen bestreden en voor lange of korte tijd rust brachten. Ze waren tegelijk veldheer, rechter en priester. Ze brachten de Israëlieten telkens opnieuw terug tot trouw aan het verbond dat God met hen sloot. God, die hen uit de slavernij in Egypte had bevrijd.

HEER
Wanneer de joden over God spreken, gebruiken ze het woord ‘Heer’, want uit eerbied voor God willen ze de eigen naam van God niet gebruiken.

Dienen
Dit dienen bestond voor de Israëlieten niet alleen in de eredienst aan God in de tempel, maar ook in het rekening houden met 'de woorden van God' in hun leven.

Rivier
Met 'Rivier' bedoelt de Bijbel de Eufraat. De overkant van de Eufraat is Babylonië.

Amorieten
Volksstammen uit Syrië en de bergstreken van Palestina.
In deze tekst bedoelt men met 'Amorieten' de voor-Israëlitische bevolking van Kanaän.

Egypte
In dit land rond de Nijl werden de joden vroeger als slaven behandeld.
Maar in de Bijbel wordt met ‘Egypte’ niet altijd dat welbepaalde land bedoeld, of een welbepaald volk, maar een mentaliteit. Zo is ‘Egypte’ in de Bijbel het beeld voor een samenleving die gebaseerd is op macht en op het recht van de sterkste.

Bij de tekst

Het boek Jozua

Het boek Jozua biedt een sterk optimistische en eerder nationalistische visie op de intocht in het Beloofde Land. Het beschrijft de gebeurtenissen in een strikt logische volgorde:
. instorting van de muren van Jericho
. inname van de stad Ai
. overwinning op de koningen van het land
. reorganisatie van het hele grondgebied
. afscheidsrede van Jozua
Daarom lezen christenen het boek Jozua als een historisch boek.

Maar bij de joden hoort het boek Jozua en ook de boeken Rechters, Samuël en Koningen tot de profetische boeken (Nebiim). Die boeken proberen de waarden uit de tora aan het volk voor te houden en in te prenten.

Het boek Jozua
beschrijft hoe mensen het land moeten bewonen (vanuit de Tora)

Het boek Rechters
beschrijft hoe recht en gerechtigheid tot stand moeten komen

Het boek Samuel
beschrijft hoe het land moet bestuurd worden volgens de Tora

De boeken Koningen
beschrijven hoe het land moet bestuurd worden volgens de Tora
De geschriften van de Profeten
roepen rechtstreeks op om te leven met de Tora als leidraad.

Suggesties

Grote kinderen

REFLECTEREN

Kiezen wat belangrijk is

De kinderen sommen op wat zij belangrijk vinden. Spreek vooraf af dat ze daarbij geen voorwerpen noemen.
Selecteer met de kinderen de drie dingen die zij het belangrijkste vinden.

Bespreek
- Zou God deze drie dingen ook belangrijk vinden?
- Welk van de drie zou God het belangrijkste vinden?
Bepreek met de kinderen waar en wat ze op de drie pijlen van de illustratie zullen schrijven.

Belangrijk
Het gesprek over wat kinderen belangrijk vinden en wat God belangrijk zou kunnen vinden is belangrijker dan wat er uiteindelijk op de pijlen geschreven wordt.

Merk op
Wat God belangrijk zou kunnen vinden heeft zeker te maken met elke vorm van respect en liefde voor de ander.

VERTELLEN

De vleermuis__

(C. LETERME, Een parel voor elke dag, uitgeverij Averbode, 2007, p. 59)

Er was eens een oorlog
tussen de vogels en de dieren met vier poten.
Lange tijd was het onduidelijk
wie er zou winnen.
De vleermuis zei:
‘Ik ben geen vogel
en ook geen dier met vier poten.
Daarom kan ik niet vechten.’

Maar toen de viervoeters leken te winnen
vloog de vleermuis naar hen toe en zei:
‘Ik ben een dier,
zie maar naar mijn poten.
Ik zal vechten aan jullie zijde.’

Nieuwe vluchten vogels
kwamen aangevlogen
om hun broers en zussen te helpen.
De viervoeters ondervonden grotere tegenstand.
De vleermuis zag dat, keerde zich om
en ging naar het kamp van de vogels.
‘Ik ben een vogel,’ zei hij.
‘Zie maar naar mijn vleugels.’
En hij vocht samen met de vogels.

Toen de oorlog voorbij was,
werd de vleermuis gehaat
door zowel de viervoeters
als de vogels.
Want geen van beide partijen kon op hem rekenen.

Daarom verstopt de vleermuis
zich nog steeds op donkere plaatsen
en toont hij zich pas als het donker wordt.

Overweging bij het verhaal
(C. LETERME in Kerk en leven, Federatie Rotselaar, 22 augustus 2018, p. 1)

Kiezen kan ongelooflijk moeilijk zijn.
Kiezen tussen twee even mooie T-shirts.
Kiezen tussen drie festivals.
Kiezen tussen opleidingen…

‘Kiezen is verliezen’ wordt gezegd.
Een waarheid als een koe!
Want de mogelijkheid die niet gekozen wordt,
is ‘verloren’.

Misschien daarom dat de vleermuis in het verhaal hierbij
voor beide kanten kiest.
Maar hoe eerlijk hij misschien telkens die keuze maakte,
de andere dieren pikten dat niet.

God liet het volk Israël kiezen
tussen Hemzelf of de goden van het land Kanaän.
Maar als het zou kiezen voor de God van Israël,
dan was er geen plaats meer voor die andere goden.

Ze moesten ervoor gaan
en de woorden en verwachtingen van God
in hun leven realiseren
en in dat van hun omgeving.

Ook Jezus plaatste zijn leerlingen voor de keuze.
Wie wilde leven in zijn voetsporen
moest echt wel kiezen voor Hem.
Men kon immers gerust een andere keuze maken.

Zo’n keuze maken is heel moeilijk.
Maar het afwegen van de verschillende mogelijkheden
geeft diepgang aan de uiteindelijke keuze
en steun bij moeilijke momenten.

Jongeren

VERDIEPEN

Waar kies je voor?

Vooraf
Vraag de jongeren om een tekst of voorwerp mee te nemen dat aansluit bij die vraag of die hun keuze symboliseert.
Nodig iemand uit die spreekt over de moeilijke keuzes in zijn /haar leven

Verloop
De jongeren krijgen de kans om elk hun verhaal bij de tekst of het voorwerp te vertellen, terwijl de anderen luisteren.

Na het getuigenis van iemand over ‘keuzes maken’ lukt het de jongeren beter om woorden te vinden voor hun eigen gedachten en hierover van gedachten te wisselen.

Al of niet kiezen voor God

Sta eerst stil bij de volgende vraag:
- Als je het woord 'God' hoort, waar denk je dan aan?

Lees dan de tekst 'Dichter bij de tijd' voor. (Zie hoger)
Jozua is de grote leider van de Israëlieten na de dood van Mozes.
Op een dag laat hij hen - namens God - kiezen.

Tot op vandaag worden mensen voor die keuze gesteld
- Wat is belangrijk genoeg om de richting van je leven te bepalen?
- Jozua en zijn familie kozen voor God. Zouden jullie dat ook doen?

Wie brengen wij offers?

Jozua somt de goden op die de voorouders van het volk hebben vereerd: zon en maan, goden en godinnen van de vruchtbaarheid, goden van het bezit en het succes, goden waarvoor kinderoffers werden gebracht.
U moet kiezen, zegt Jozua. Welke god willen jullie dienen? Welke goden willen jullie offers brengen?
(Aan welke goden brengen mensen in onze tijd nu offers? Welke offers?)

SPREKEN MET BEELDEN

De weg naar vrijheid

God bevrijdde de joden uit Egypte en begeleidde hen een leven lang naar het Beloofde land.
Wat in het Oude Testament staat, gebeurt nog steeds. De belangrijke plaatsen die toen een rol speelden, worden een beeld voor situaties in het eigen leven.

Egypte
Symbool voor onvrijheid, mensonwaardige situaties.

Veertig
Veertig jaar, een leven lang, symbool voor het leven zelf.

Woestijn
Symbool voor de grijze dagen in het leven, maar ook voor het loskomen van al wat onbelangrijk is.

Het beloofde land
Symbool voor een leven in vrijheid en overvloed.

ACTUALISEREN

Kiezen

. Lees / Beluister de tekst van deze lezing.
. Schrijf met eigen woorden een nieuwe tekst die zich in deze tijd afspeelt en waarin zeker de volgende woorden voorkomen: God, mensen, kiezen, verlaten, dienen.

MEDITEREN

Wat de woestijntocht betekent

God heeft ons bevrijd uit óns Egypte, uit onze donkere dagen en hoeken, uit knellende situaties, uit mensonwaardige situaties, uit elk geknecht en onecht bestaan, uit wat ons onvrij maakt …

om veertig jaar door de woestijn te trekken, een leven lang, om te beseffen dat de uittocht uit wat ons onvrij maakt nooit voltooid is, nooit af is...

om binnen te komen in het beloofde land van de tien levenswoorden, een land dat eindeloos rijk en groot is.