…page…

Deuteronomium 26, 4-10: Dank voor de eerste oogst

De tekst

’Bijbel in gewone taal’

(Deze Bijbeltekst komt uit de Bijbel in Gewone Taal, © Nederlands Bijbelgenootschap 2014, p. 297)

Dan zal de priester de mand aannemen en voor het altaar van de Heer neerzetten. Daarna moet je bij het altaar de volgende woorden uitspreken:
‘Onze voorouders waren Arameeërs die van de ene plaats naar de andere zwierven. Ze gingen naar Egypte en woonden daar als vreemdelingen. Ons volk was eerst nog klein, maar het werd daar groot en sterk.
De Egyptenaren behandelden ons slecht. Zij onderdrukten ons en lieten ons als slaven voor hen werken. Toen smeekten we de Heer, de God van onze voorouders, om hulp. En hij hoorde ons. Hij zag dat we onderdrukt werden. Hij zag hoe hard we moesten werken. Toen heeft hij ons bevrijd. Hij liet ons zijn grote macht zien en deed geweldige wonderen. Hij bracht ons hierheen en gaf ons dit land. Het is een prachtig land, waar meer dan genoeg te eten is.’
Als je dat allemaal gezegd hebt, moet je knielen en zeggen: ‘Heer, ik breng u de eerste vruchten van het land dat u ons gegeven hebt.’

Dichter bij de tijd

(C. Leterme)

De priester neemt dan de mand van jullie aan
en zet die voor het altaar van jullie God.
Dan moeten jullie, staande voor jullie God, zeggen:
`Mijn vader was een zwervende Arameeër.
Hij ging met een klein aantal mensen naar Egypte.
Terwijl hij daar verbleef als vreemdeling,
werd hij een groot, machtig en talrijk volk.
Toen de Egyptenaren ons slecht behandelden,
ons verdrukten en ons lieten werken als slaven,
hebben wij gebeden tot Jahwe, de God van onze vaderen.
En God heeft ons verhoord.
Hij trok zich onze vernedering, ons gezwoeg en onze verdrukking aan.
Onder grote verschrikkingen, tekenen en wonderen,
leidde Hij ons uit Egypte met sterke hand, met uitgestrekte arm,
Hij bracht ons naar hier en gaf ons dit land,
een land van melk en honing.
Daarom breng ik nu de eerste vruchten van de grond,
die God ons heeft geschonken.'
Dan moeten jullie die voor jullie God neerleggen,
en voor Hem neerbuigen.

Stilstaan bij

Jahwe
Wat het woord ‘JHWH’ precies betekent, is niet bekend.
JHWH is een oude vorm van het werkwoord 'Hajah - zijn'. De betekenis van dit Semitische woord, wordt het best weergegeven met de zin: 'Er zijn (actief) voor u, nu en in de toekomst.'
Dat 'zijn' verwijst dan zowel naar het bestaan van God ('Ik ben'), als naar de zorg van God voor zijn volk ('Ik ben er voor u').

Egypte
Land waar de joden vroeger als slaven werden behandeld.

Uitgestrekte arm
Deze manier van spreken komt vaak terug in het Oude Testament. Ze wordt gebruikt om de macht van God plastisch voor te stellen.
Dit ‘beeld’ doet denken aan de beelden van de god Baäl, de Kanaänitische god voor storm en vruchtbaarheid. In zijn hand heeft hij vaak een bliksemschicht vast.

Deze beelden vertonen gelijkenissen met afbeeldingen uit Egypte.

Melk en honing
Deze woorden verraden het milieu waarin deze tekst functioneerde: hier is geen boer aan het woord, maar een nomade:
melk (van schapen en geiten) is het product van zijn kudde en wilde honing is in de steppen te vinden.

Eerste vruchten
Het aanbrengen van de eerste vruchten van het land is een uiting van de dankbaarheid van de Israëlieten omdat God de beloften is nagekomen die Hij aan hen heeft gedaan.

Bij de tekst

Context

In het boek Deuteronomium geeft Mozes aan de Israëlieten een reeks voorschriften waar ze zich moeten aan houden eens ze in het beloofde land wonen.

Geloofsbelijdenis

Verzen 5-10 van Deuteronomium 26 worden de geloofsbelijdenis van Israël genoemd. Ze loven de grote weldaden die God gedaan heeft in de geschiedenis van de Israëlieten.