...page... Wiki page pagination has not been enabled.

Psalm 23: De Heer is mijn herder

De tekst

Dichter bij de tijd

Een psalm van koning David

(Bewerking: C. Leterme)

God is mijn herder.
Er ontbreekt mij niets.
Hij laat mij rusten in groene weiden
en zorgt ervoor dat ik water kan drinken.
Hij geeft mij kracht
en leidt mij langs veilige paden
want God is zijn naam.

Al gaat mijn weg
door een donker dal,
ik ben niet bang,
want Jij God, bent bij me.
Jouw bescherming
geeft me moed.
Jij nodigt me uit aan tafel
Je zalft mijn hoofd met olie,
en vult mijn beker tot de rand.
En dat allemaal voor het oog
van wie tegen me is.

Geluk en genade volgen me
alle dagen van mijn leven,
En altijd kom ik terug
in het huis van God
daar wil ik voor altijd wonen.

Psalm van het verloren schaap

(K. Eykman, Met open ogen, NZV/Fontein, 2007)

Was ik een schaap
was hij mijn herder
was ik een schaap
hij bracht me verder

Hij wist waar groen grasland was
en fris, helder water
Wilde ik weglopen
gaf hij me een tik met zijn stok
en was ik zoek
ging hij me zoeken
Was ik stom
ging ik verdwalen
hij keerde om
om mij te halen

Ik was niet bang
want hij was bij me
Al moesten we langs
smalle enge paden
ik durfde best
want leeuwen of wolven
jaagt hij de stuipen op het lijf
Wie kwaad wil doen
die lacht hij vierkant uit

ik voelde mij goed
kon op hem bouwen
Ik kreeg weer moed
had weer vertrouwen

Hij moedigde mij aan
maakte mij dapper
Met hem erbij
lukt het mij
mijn hele leven

Was ik een schaap
dan wist ik het wel.

De Heer is mijn herder

(Erwin Roosen - naar psalm 23)

De Heer is mijn herder.
Als ik Hem volg,
zal het mij nooit
aan iets ontbreken.

Hij geeft mij kracht
en leidt mij langs
veilige, vriendelijke wegen.
Want dat heeft Hij beloofd.

Zelfs als ik door het dal
van de dood moet gaan,
wijst Hij mij de weg.
Nooit laat Hij mij alleen.

Zijn liefde en vriendschap
blijven mij volgen,
alle dagen van mijn leven.
Want God is zijn naam!

Stilstaan bij ...

David
David was de meest geliefde koning van Israël. Zijn heerschappij viel samen met een relatieve vrede en welvaart in Israël.
David wordt in de Bijbel ook vernoemd als psalmenschrijver. Daarom wordt hij in de kunst vaak voorgesteld met een citer in zijn hand.
Het is niet meer te achterhalen welke psalmen David zelf precies heeft geschreven of gezongen. Zo is het helemaal niet zeker of David wel zelf psalm 23 heeft geschreven.

Herder
In het Oude Oosten was 'herder' een populaire beeldspraak voor de koning en andere leiders van het volk.
De Bijbel schrijft over God als de eigenlijke herder van Israël: Hij zorgt voor zijn volk zoals een goede herder op zijn schapen past.

Stok / Knots en staf
. De stok / knots was dik en kort en met ijzer beslagen. Die werd gebruikt als verdedigingswapen om er vijandige dieren en rovers mee op afstand te houden. Deze knots is te herkennen in de scepter, één van de attributen van een koning(in).
. De staf was een lange stok om de kudde mee bijeen te houden.

In deze psalm zijn de knots en de staf beelden van geruststelling en veiligheid voor de kudde.

Tafel
Christenen zien in de tafel een verwijzing naar de eucharistie.

Hoofd zalven
Een gebruik bij feestmaaltijden. Dit drukte uit hoe belangrijk de gast was voor de gastheer.

Geluk
Met dit woord wordt het Hebreeuwse woord 'Tov' vertaald.
'Geluk' mag je dus heel ruim interpreteren: het betekent ook goed, mooi, kostbaar, cool, tof ...

Bij de tekst

Spreken met beelden

In deze psalm stelt David God voor als een herder. Geen ingehuurde herder, die al ook voor een andere kudde zorgt, maar een herder die de eigenaar is van de schapen en er alles voor over heeft om goed voor zijn schapen te zorgen.

Opbouw van deze psalm

In deze psalm zijn er twee delen:
1 - 4: beschrijft God / Jahwe als Herder (semi-nomadische oorsprong).
5 - 6: beschrijft God / Jahwe als Gastheer (sedentair-agrarische oorsprong).

Merk op
. de psalmist spreekt over God in de 3e persoon, behalve in de verzen 4 - 5 waarbij hij God / Jahwe rechtstreeks aanspreekt. Hierdoor klinkt deze psalm veel vertrouwelijker. Deze verzen maken ook de kern van deze psalm uit.

. in de Bijbel staat 'herder' voor 'leider'. Deze psalm maakt duidelijk dat er maar één leider is: God zelf.

. de geschiedenis van het joodse volk wordt in beelden weergegeven:
de doortocht door de woestijn, de ballingschap, het Beloofde Land.

Relatie met het Nieuwe Testament

. God als Herder
In het Nieuwe Testament wordt dit beeld ook voor Jezus gebruikt.

. God als Gastheer
Ook dit beeld werd later gebruikt voor Jezus: het verwijst naar zijn betekenis in de eucharistie.

Suggesties

Kleine kinderen

KENNISMAKEN MET DE PSALM

Een goede herder

Vertel deze psalm als een verhaal.
Zoals een herder met veel toewijding voor zijn schapen zorgt, zo zorgt God voor de mensen.

DOEN

De herder en zijn schapen

De kinderen tekenen schaapjes, die ze nadien uitknippen.
Daarna worden ze gekleefd rond de tekening van een herder.

of

bezorg de tekening van een schaapje. De kinderen bekleven het lijfje met proppen watten.

Grote kinderen

MEDITEREN

Een psalm als inspiratie

De bovenstaande 'psalm' werd geïnspireerd door psalm 23.
Een idee om dat zelf ook eens te doen?

Probeer deze psalm met eigen woorden opnieuw te schrijven:

God is mijn....
...............
...............
...............
...

ONDERZOEKEN

Spreken met beelden

(TOV6, uitgeverij Patmos / Pelckmans, 2004, p. 56)

- Hoe wordt de mens voorgesteld in deze psalm?
Uit welke woorden kun je dat opmaken?

- Hoe wordt God voorgesteld in deze psalm?
Uit welke woorden kun je dat opmaken?

- Welke gevoelens worden in deze psalm uitgedrukt?

- Kun je in je eigen leven aanwijzen dat God jouw Herder is en dat Hij je leidt en hoedt?

VERTELLEN

Het geheim

(C. LETERME, Parels van verhalen, Averbode 2019, p. 105)

Er was eens een acteur die heel bekend was
om het spelen van rollen van Shakespeare.
Hij besloot zijn show altijd
met het voordragen van psalm 23:
‘De Heer is mijn herder. Het ontbreekt mij aan niets …’
Telkens kon je dan een muis horen lopen. Zo stil was het.
Daarna gaf het publiek een oorverdovend applaus.

Maar op een avond,
net voor de acteur psalm 23 wilde voordragen,
kwam een jonge vrouw uit het publiek naar voren.
Zij vroeg aan de acteur:
‘Mag ik vanavond psalm 23 voordragen?’
Verbaasd over dit ongewone verzoek,
liet de acteur de vrouw op het podium.

Ze begon de woorden van psalm 23 uit te spreken.
Toen zij gedaan had,
kwam er geen applaus.
En er was ook geen staande ovatie,
zoals op andere avonden.
De mensen waren zo ontroerd
dat sommigen tranen kregen in de ogen.

De acteur was verbaasd en zei:
‘Ik versta de kunst van het voordragen,
maar ik heb nog nooit een publiek
zo kunnen raken als jij vanavond.
Wat is jouw geheim?’
‘Wel,’ zei de jonge vrouw, ‘u kent de psalm,
maar ik ken de Herder.’

(Naar een Angelsaksisch verhaal)