…page…

Eerste kennismaking

Waar?

Filippi was de belangrijkste stad van het district Macedonië tijdens de Romeinse overheersing. De stad lag op een heuvel bij het riviertje Gangites, aan de Via Egnatia.

Ten westen van de stad lopen verschillende beekjes uit in een uitgestrekt drassig gebied dat in de oudheid een berucht moeras was.
De akropolis van Filippi bevond zich op een grote rotsformatie in het noordoosten van de stad.
Opgravingen tonen aan dat de Via Egnatia midden door de stad liep.

Over de naam Filippi

Filippi werd in 360 voor Christus gesticht door Griekse kolonisten van het eiland Thassos. Ze noemden de plaats Krenides, afgeleid van het Griekse woord voor 'bron', omdat er op die plaats veel bronnen waren.
Toen het stadje werd aangevallen door Traciërs, riepen de bewoners de hulp in van Filippos II, koning van Macedonië en vader van Alexander de Grote. Die verdreef de Traciërs, nam het stadje in en noemde het naar zichzelf.

Meer over Filippi

Goud- en zilvermijnen in de buurt vormden een belangrijke bron van inkomsten van de stad.

In 146 voor Christus werd heel Macedonië één enkele Romeinse provincie.
Onder Augustus werd Filippi een Romeinse kolonie. Toen Octavianus door de Romeinse senaat tot Caesar Augustus benoemd werd, gaf hij de stad de naam 'Colonia Augusta Julia Philippensis'. Dit had voor gevolg dat Filippi o.m. vrijgesteld was van het betalen van belastingen en wellicht ook een beperkt Romeins burgerschap kreeg, waardoor de burgers zich sterker met Rome verbonden voelden.

In de middeleeuwen raakte de stad in verval.

Paulus en Filippi

Voor het eerst in Europa
Paulus bleek aanvankelijk niet van plan om naar Europa te gaan. Maar op een dag droomde hij dat een man uit Macedonië hem smeekte om te komen.

Filippi was de eerste plaats in Europa waar Paulus een gemeente stichtte. Met die gemeenschap van christenen had hij een heel hartelijke band. Het was ook de enige gemeente die Paulus financieel ondersteunde, iets waarvoor hij heel dankbaar was.

Paulus kwam zeker drie keer in Filippi. Tijdens één van die keren kreeg hij stokslagen op het forum / agora.

Joden in Filippi
Omdat de kleine groep joden in Filippi geen synagoge had, kwam ze op sabbat bijeen aan het riviertje Gangitis. Dit kan te maken hebben met de voorgeschreven wassingen.
Daar sprak Paulus hen over Jezus Christus.

De gevangenis in Filippi
Er is één plaats in Filippi waar Paulus waarschijnlijk zeker geweest is: een laag gelegen overwelfde ruimte, die wellicht door de Romeinen werd gebouwd en zich nu ongeveer drie meter onder het huidige straatniveau bevindt. Boven de gewelfde ruimte was er een kapel gebouwd. Archeologen vermoeden daarom dat dit de gevangenis was waar Paulus samen met Silas opgesloten werd. Waarschijnlijk was die kapel een soort herdenkingsmonument toen men nog wist waar de oude gevangenis zich bevond.

Brief van Paulus
Men veronderstelt dat de brief aan de christenen van Filippi, zoals men die nu in de Bijbel kan lezen, een samenvoeging is van drie brieven:
. een dankbrief (Filippenzen 4,10-20)
. een brief die Paulus schreef toen hij gevangen zat
. een brief waarin hij met scherpe woorden schrijft (Filippenzen 3,1b-4,1)

Deze brief, geschreven in koinè-Grieks (het Grieks dat toen gesproken werd), lijkt echte correspondentie geweest te zijn, wat niet altijd van de andere brieven kan gezegd worden. Er komen persoonlijke bedenkingen van Paulus over zijn gevangenschap (Rome?), zijn verbondenheid met Christus ...
Die brief werd waarschijnlijk geschreven rond 61 / 62.

Actuele situatie

Vandaag zijn er alleen nog wat ruïnes over van de oude stad. Het gevolg van branden en aardbevingen.

Wetenswaardigheden

Via Egnatia

Die weg, die rond het jaar 146 voor Christus werd aangelegd, werd genoemd naar Gaius Egnatius, de proconsul van Macedonië, die daarvoor de opdracht gaf. Het was een belangrijke heirbaan en handelsweg die de oostkust van de Adriatische Zee verbond met Byzantium (// Istanbul // Constantinopel). Uit opgravingen blijkt dat die Via Egnatia midden door Filippi liep en dat er een tamelijk groot forum aan lag.
Paulus maakte ongetwijfeld gebruik van die weg tussen Neapolis en Tessalonica.

Forum

Het forum / marktplein vormde het centrum van de stad. Het was een plein dat met marmeren tegels geplaveid werd (100 op 50 meter). Aan drie zijden van het plein staan lage tribunes en portieken.
Marcus Aurelius liet het plein in de tweede eeuw voor Christus aanleggen. Errond kwamen de belangrijkste openbare gebouwen: tempel, bibliotheek, bestuurlijke gebouwen.

De kolonie Filippi

Filippi was een Romeinse kolonie (colonia). Veel Romeinse veteranen kregen er een stuk land als beloning voor bewezen diensten.
Zo’n kolonie werd volgens Romeins recht bestuurd.
Als kolonie zag Filippi er uit als Rome in het klein. Er was een Romeins forum / agora: een markt met tempels voor de staatsgoden en enkele overheidsgebouwen. De magistraten hadden Romeinse titels, de inscripties waren in het Latijn en alle burgers bezaten het Romeinse burgerrecht en brachten offers aan de keizer.

Bekende eerste christenen

Lydia

Toen Paulus in Filippi was, ging hij op een sabbat samen met Silas, een van zijn beste medewerkers, de stad uit in de richting van de rivier. Ze dachten dat daar een plaats was waar mensen bijeen kwamen om te bidden. Ze gingen er zitten en praatten met de vrouwen die daar bijeen kwamen. Een van hen was Lydia. Zij was uit Tyatira en had een handel in purperstoffen. Die stof viel erg in de smaak van Romeinse officiers die er mantels van lieten maken.
Lucas noemde haar een 'godvrezende' vrouw, een manier om te zeggen dat zij een niet-joodse vrouw was die zich tot het jodendom had bekeerd.
Later liet Lydia zich dopen als christen, samen met heel haar gezin.
Paulus verbleef in Filippi in het huis van Lydia (Handelingen 16, 15).

De cipier van de gevangenis in Filippi

Toen de eigenaars van de slavin merkten dat ze hun bron van inkomsten kwijt waren, grepen ze Paulus en Silas vast en sleurden hen voor de bestuurders van de stad. Daarna werden ze opgesloten in de gevangenis. De cipier die hen moest bewaken sloot hen op in de binnenste kerker en maakte hun voeten vast in een blok hout.
Om middernacht was er een hevige aardbeving. De deuren van de gevangenis sprongen open en de kettingen raakten los uit de muur. Toen de cipier zag dat de deuren open waren, dacht hij dat de gevangenen ontsnapt waren en wilde daarom zelfmoord plegen. Maar Paulus hield hem tegen. De cipier vroeg aan Paulus en Silas: ‘Wat moet ik doen om gered te worden?’ Ze zeiden: ‘Geloof in Jezus.’ De cipier maakte hun wonden schoon, bracht hen naar zijn woning en gaf hun te eten.
(Naar het boek Handelingen)

Filippi in de Bijbel

Nieuwe Testament

. Handelingen 16, 22-34: Paulus en Silas in de gevangenis
. Handelingen 20, 1.6

. Brief van Paulus aan de christenen van Filippi.